Van tegenstellingen aan elkaar

Als we Chilecito uitfietsen gaat de weg eerst een stuk omlaag. We laten een roestige pick-up truck volgeladen met bakstenen gemakkelijk achter ons. Een paar kilometer verderop krijgen we 15 km vals plat te verstouwen en daalt onze snelheid zienderogen. We horen de kreunende Ford gestaag weer dichterbij komen. Hij maakt meer geluid dan snelheid, rookt als een schoorsteen en lijkt elk moment definitief stil te kunnen vallen. De bestuurder grijnst ons toe als hij ons uiteindelijk passeert en we genieten nog minutenlang van de traag optrekkende roetwolk als hij langzaam uit het zicht verdwijnt.

Niet echt gezond, maar het heeft ook wel iets nostalgisch: het zijn de auto’s uit onze jeugd waarmee we hier vaak de weg delen. Peugeots 504, Renaults 9 en Fiats 127 en 128 turf ik het meest. De sleet der jaren is ze af te zien. Gebutst zijn ze allemaal, de lak is verweerd tot een matte grondverf, kofferbakken worden met stroken plastic dichtgehouden, benzinedoppen vervangen door een lap stof of een petfles, en niet-essentiële onderdelen als deurkrukken of een motorkap ontbreken soms helemaal. In Cafayate worden een ingehaald door 100 auto’s die meedoen met een oldtimer rally. Die prinsjes in hun glimmende sportwagentjes moeten zich wel opgelaten voelen met zoveel vakkundig opgelapte werkpaarden om zich heen die níet omkeren zodra het asfalt in gravel overgaat.

Aan de andere kant zien we ook veel moderne auto’s. Vaak zijn dat Argentijnen uit Buenos Aires die de Ruta 40 afleggen die van zuid naar noord het hele land doorkruist en Route 66-achtige allures heeft. Maar ook lokaal goed boerende ondernemers rijden met nieuwe 4WDs rond. Het tekent de grote tegenstellingen die we onderweg veel zien. Op plekken in de droge woestijn of in de bergen zien dorpjes er vaak pover uit met huizen van leem en stro of ruw beton, verval dat niet wordt opgeknapt en winkeltjes waar alleen het hoognodige wordt verkocht en je soms zelfs moet aanbellen als je iets wil kopen. Rijden we een groener, vruchtbaarder dal in dan is er werk en productie en ziet alles er opeens een stuk welvarender uit. Het gaat al lang niet zo heel goed met de Argentijnse economie; het land is al een paar keer failliet gegaan omdat het de schulden van geleend geld niet meer kon aflossen en het blijft duwen en trekken met schuldeisers om met afbetalingsregelingen en bezuinigingen toegang te houden tot nieuw kapitaal. Een gevolg zijn minimale vangnetten voor wie buiten de boot valt en ook best veel infrastructuur dat duidelijk betere tijden heeft gekend. De inflatie en devaluatie zijn torenhoog, we zien elke dag lange rijen mensen bij de banken staan om geld op te nemen, en ook voor ons lukt pinnen alleen bij de Banco Nacion en tegen flinke kosten.

Corona heeft de boel ook geen goed gedaan. Omdat de voorzieningen in de dunbevolkte streken waar we doorheen fietsen soms ver uit elkaar liggen, proberen we met verschillende apps die ook offline werken een beetje in te schatten wat we zullen tegenkomen. iOverlander is vaak handig, omdat het volledig bestaat uit punten op de kaart die andere reizigers hebben aangegeven voor winkeltjes, overnachtingsplekken, water, etc., inclusief updates met de ervaring van latere passanten. De meeste aanvullingen zijn echter van voor corona en de harde lockdown die Argentinië heeft gekend, en van een behoorlijk deel van de pins op de kaart is in werkelijkheid niet veel meer over.

In de categorie klein leed hadden we thuis nog wat pesos van onze vorige reis naar Argentinië in 2001. Toen was er ook een crisis en werd tijdens ons verblijf de 1:1 koppeling met de dollar losgelaten met een onmiddellijke halvering van de koers met als gevolg en vooral een keldering van het vertrouwen. Toen we het land verlieten wilden de banken ons restant pesos niet terugwisselen en de Chilenen aan de andere kant van de grens lachten ons vierkant uit toen we het probeerden. De 200 pesos gingen dus mee terug naar huis en in het buitenlands-geld potje voor een volgende gelegenheid. Nu dus. Het goede nieuws was dat de briefjes nog geldig waren; het mindere dat de 200 dollar waarvoor we ze hadden gekocht nu nog maar anderhalve Euro waard was. We hebben er een goede kop koffie van gedronken.

Intussen fietsen we natuurlijk ook nog. In Cafayate, een gezellig stadje, omgeven door hooggelegen wijngaarden, stonden we voor de keus hoe naar onze volgende mijlpaal, Salta, te rijden. De rechtstreekse weg, 200 km asfalt, redelijk makkelijk en volgens de gids door een best fraai landschap. Of door op de Ruta 40, die 30 km verderop onverhard wordt, dan omhoog gaat langs de Rio Calchaqui naar bergdorp Cachi en vervolgens via het Parque Nacional los Cardones, een enorm reservaat van metershoge cactussen, en vervolgens via een hoge pas en ruim 2000 meter afdalen naar Salta. Die route is een stuk langer en zwaarder, maar de gids is er lyrisch over.
We kiezen voor de laatste, ook als training voor de doorsteken die we later nog willen maken, en we worden ruimschoots beloond: de weg is beroerd, met veel zand en ribbels, hij klotst op en neer, zodat we alle hoogtemeters zeker vier keer moeten overbruggen, en na alle dagen in korte broek en t-shirt komen we op weg naar de pas in een ijskoude en natte wolk terecht en komen we verkleumd en net voor het donker terecht in het enige onderkomen in ruim 70 km. Perfecte afhardstage dus, en een werkelijk schitterende tocht langs en door een variatie aan kloven, rotswanden, besneeuwde bergtoppen, stoffige dorpjes en het prachtige erosielandschap van Angostaco. Nou ja, kijk de foto’s maar.

De stuiterweg is niet alleen voor ons een test, maar ook voor de fiets. Ingrids nieuwe Santos doorstaat die goed; zelfs alle schroefjes zitten nog vast. Bij mij blijkt echter een stukje van de houder van de stuurtas te zijn afgebroken en die is daardoor niet meer te gebruiken. Ook een flink gesorteerde fietsenmaker in Salta verkoopt helaas geen Ortlieb spullen, dus dat biedt weinig hoop op vervanging. Gelukkig vinden we een trotse vakman bij een “reparatie van alles” zaakje, die niet snel opgeeft, en met een avond- en een ochtendsessie klussen lijkt het erop dat we een werkend hulpstukje hebben gefabriceerd. Mijn oude Snel lijkt met alle onderweg-reparaties onderhand wel een Argentijnse Kadett.

Vanaf morgen gaan we serieus de bergen in, richting Chili. Nadat de over land grens maandenlang gesloten is geweest vanwege corona schijnt die per 1 mei weer open te zijn, dus we gaan het erop wagen. Volgende verslag hopelijk vanaf de andere kant van de Andes.